GIMNASTIKA, čije ime potiče od stare
grčke riječi za disciplinarne vježbe, je kombinacija motoričkih vještina i
sposobnosti kao što su: koordinacija, gracioznost, spretnost, snaga,
fleksibilnost itd.
Danas ovaj sport sjedinjuje sedam
kategorija a to su: sportska gimnastika, ritmička gimnastika, skokovi na
trampolini, sportski aerobik, sportska akrobatika i tzv. opća gimnastika.
Međunarodno upravljačko tijelo je Međunarodna gimnastička federacija (FIG - Fédération
International de Gymnastique), smještena u Moutieru - Švicarska.
Termin gimnastika odnosi se i na
tjelesne vježbe koje se koriste u preventivne svrhe za liječenje oboljelih
kojima se pomaže da se olakša ili ukloni nelagodnost u uspostavljanju
normalnih funkcija lokomotornog aparata.
HISTORIJA
Prvi gimnastičari su bili akrobati koji su to izvodili
u starom Egiptu. U 2. mileniju p. n. e. muškarci i žene Krete za vrijeme
minojske kulture razvili su umjetnost skakanja na bikovima. U ovom skakanju
trkač bi skakao prema biku koji juriša, zgrabio bi njegove rogove i kad ga ovaj
zbaci u zrak izvodio bi razne akrobacije u zraku prije nego što padne na bikova
leđa, a zatim bi sjahao jednim brzim pokretom. U staroj Grčkoj, razvila su se
tri posebna programa gimnastičkih vježbi:
- Za održavanje dobre tjelesne kondicije;
- Vojnu obuku;
- Kao dio uvježbavanja za sportiste.
Gimnastika je uvedena u ranoj Grčkoj civilizaciji da
olakša tjelesni razvoj kroz serije vježbi uključujući: trčanje, skakanje,
plivanje, hrvanje i dizanje utega. Mjesta gdje se ova aktivnost upražnjavala
nazivala su se Gymnazium, a većina vježbača su doslovice u to vrijeme
vježbali goli bez ikakve odjeće na sebi od čega potječe riječ Gymnos -
go.
SPORTSKA GIMNASTIKA predstavlja jednu od najpoznatijih
i svakako najrasprostranjenijih sportskih disciplina kada je gimnastika u
pitanju. Veoma često se pod samim nazivom „gimnastika“, podrazumijeva sportska
gimnastika, iako je to zapravo pogrešno, a sve to zahvaljujući njenoj
popularnosti jednako među ženama i muškarcima.Osnovna podjela sportske
gimnastike je na mušku i žensku kategoriju, u kojima se gimnastičari i
gimnastičarke takmiče u više različitih disciplina.
SPORTSKA
GIMNASTIKA ZA MUŠKARCE I ŽENE
Sportska gimnastika je po svojim karakteristikama
polistrukturalni konvencionalni sport. Takmičarske kompozicije sastavljene su
iz niza raznovrsnih vježbi, specifičnih za svaku spravu. Osnova svih takmičenja
je gimnastički višeboj, koji obuhvata takmičenje u vježbanju na više sprava.
Po Olimpijskom rasporedu muškarci se takmiče u
sljedećim disciplinama:
PARTER, KONJ S HVATALJKAMA, KARIKE, PRESKOK, RAZBOJ I
VRATILO
Žene nastupaju u sljedećim disciplinama:
PRESKOK, DVOVISINSKI RAZBOJ, GREDA I PARTER
OPREMA ZA
MUŠKARCE I ŽENE
Muškarci
Na konju s hvataljkama, krugovima, razboju i vratilu
svaki gimnastičar vježba u dugačkim hlačama, atletskoj majici, čarapama i
patikama (ili samo
čarape)...
U vježbanju na parteru i preskoku koriste kratki šorc,
atletsku majicu, čarape, patike (ili nastupaju bosi). Gimnastička oprema jedne
ekipe treba biti ista. Nošenje majice na takmičenju je obavezno.
Žene
Gimnastičarke nose vježbači triko (obično sa dugim rukavima), gimnastičke
patike (ali mogu nastupati i bose).
MUŠKE
DISCIPLINE
Parter
Dimenzije partera iznose 12 x 12 metara, sa dodatnom
zaštitom od 1 metar sa svake strane. Za izvođenje vježbi na parteru prostor mora
imati elastičnu podlogu koja dozvoljava gimnastičarima energične pokrete tokom
odskoka i doskoka sa tla. Pokrovni materijal ne smije izazvati povrede
vježbača, poput opekotina na koži. Vježbe na parteru uključuju pokrete koji
moraju da demonstriraju: snagu, fleksibilnost, ravnotežu, gracioznost, skokove
itd.Svaka vježba
mora se sastojati od pokreta kombinovanih kao što su salta oko uzdužne i
poprečne ose.Tokom izvedbe vježbe gimnastičar treba iskoristiti cijeli parter,
a vježbe moraju biti naglašene izrazima i izvršenim radnjama tokom vježbi.
Maksimalno trajanje vježbe iznosi 90 sekundi. Tjelesne izvedbe i tehnička
izvršenja moraju biti ujedinjene sa maštom i izrazom u jedinstvenoj i
ekskluzivnoj stvarnosti. To su karakteristike koje moraju donijeti izražajnost
gimnastičareve sposobnosti do perfekcije, kao i suštinu ili moraju biti
zapanjujuće kompleksnosti.
Konj s hvataljkama
Visina iznosi 105 centimetara od vrha strunjače ili od
tla 115 centimetara. Dužina na vrhu je 160 centimetara, dok razmak između
hvataljki se kreće u zavisnosti od vježbača je 40 do 45 centimetara. Vježbe na
konju s hvataljkama moraju se izvoditi dinamično, kontinuirano s jednim lancem
cirkularnih i klatnih pokreta, sunožnih kružnih pokreta (kola), makazasti
pokreta (striževi), a uz korištenje svih ostalih dijelova konja. Kapacitet
pokreta koje jedno tijelo može izvesti sa ekstremnom preciznošću sastavljena su
od cirkularnih elemenata, a ukomponiranih u jednu cjelinu sa svim ostalim
elementima, te čine jednu elegantnu kompoziciju. Elementi snage i izdržajnosti
na ovoj spravi nisu dozvoljeni.
Karike
Visina krugova od vrha strunjače iznosi najmanje 260
centimetara. Vježbe na krugovima se moraju sastojati od različitih pokreta
demonstrirajući snagu, izdržajnost i zamahe. Ovi se elementi izvode u
visu, do ili kroz upor ili do ili kroz stoj na rukama, a trebaju se izvesti sa
pruženim rukama. Gimnastičar mora izvesti seriju okreta i izdržaja sa prednjim
i zadnjim elementima a kraj vježbe ili saskok se mora izvesti akrobatskom
saskokom. Znati kako da se naprave kombinacije vježbi statike i dinamike a da
se pojavljuju, jednostavno i tečno; naročito izražavanje stvarne i umjetničke
motorne aktivnosti.
Preskok
Visina preskoka iznosi 135 centimetara. Dužina
preskoka iznosi 120 centimetara, a širina je 95 centimetara. Svaki preskok
započinje zaletom sa staze koja maksimalno može biti duga 25 metara. Naskok na
dasku se izvodi sunožnim odrazom (sa ili bez rondata), s odskočne daske i
skupljenim nogama te se izvodi kratkim odgurivanjem objema rukama od konja.
Preskok se mora demonstrirati čist i snažan pokret kombiniran sa visinom i
dužinom sa jednom ili više rotacija, te završiti sa kontroliranim doskokom.
Izvedbe su nagrađene za kontrolu nad tijelom u fazi leta i doskočnim položajem
(pozicijom doskoka). Brzina i snaga su ujedinjene sa akrobatikom, naglašenom i
okarakteriziranom vezom izmedu fizičke izvedbe i sposobnosti za koordinaciju
pokreta. U završnici po spravama, nakon prvog preskoka, vježbač se bez
zadržavanja vraća na polazni polažaj i na znak predsjednika sudačkog odbora
sprave, izvodi drugi preskok iz druge grupe preskoka.
Od 2001. Godine uvedena je izmjena u izgledu sprave. Nakon više od 100 godina
stari preskok zamjenjen je novim preskokom tzv. Stolom.
Razboj
Visina sprave od vrha strunjače iznosi 180
centimetara. Razmak između pritki se kreće od 42 do 52 centimetra zavisno od
vježbača. Kao i krugovi paralelne šipke razboja zahtjevaju od vježbača da
kombinira okrete i momente naglašene snagom, visove, elemente izdržljivosti,
upore.
Gimnastičar mora izvoditi vježbu cijelom dužinom
razboja ispod i iznad pritki. Vježbama moraju dominirati okreti oko
uzdužne i poprečne ose. Kontrola tijela i vladanje izvedbi pokreta ujedinjuju
sve to u nježne i prirodne pokrete, tako što sve navedene elemente ujedinjuju u
skladnu cjelinu koja se mora završiti saskokom sa sprave i kontroliranim
doskokom.
Vratilo
Visina vratila od vrha strunjače iznosi 260
centimetara a dužina pritka vratila je 240 centimetara. Gimnastičar mora
izvoditi kontinuirane pokrete i ne smije dodirivati šipku od vratila svojim
tijelom. Gimnastičar je zadužen da demonstrira promjenu hvatova, rotirajuće
pokrete naprijed i nazad plus puštanje sprave i ponovno hvatanje za
pritku vratila. Otpuštanje sprave je izuzetno važan dio vježbe na vratilu jer
je posebno čini spektakularnom radi akrobatskih elemenata. Dužina leta i
spektakularna izvedba zadivljuje svakog, s tim što dokazuje ili potvrđuje da
čovjek može preći svoje granice unapređujući ih svakom izvedbom sve više i
više.
ŽENSKE
DISCIPLINE
Preskok
Visina preskoka iznosi za žene iznosi 125 centimetara.
Dužina preskoka iznosi 120 centimetara a širina je 95 centimetara. Svaki
preskok započinje zaletom sa staze koja maksimalno može biti duga 25 metara.
Naskok na dasku se izvodi sunožnim odrazom (sa ili bez rondata), s odskočne
daske i skupljenim nogama te se izvodi kratkim odgurivanjem objema rukama od
konja.Umjesto tradicionalnog konja za preskok, nova sprava
za preskok je korištena prvi put na Svjetskom šampionatu u Ghent-u (Belgija).
Ova sprava za preskok je visoka 125 centimetara, široka je 95 centimetara i
duga 120 centimetara. Ne samo da može pružiti bolju sigurnost, već omogučava
gimnastičarima/kama da se što bolje odgurnu i na što bolji način izvode
tehnički teške i komplicirane elemente koji imaju izuzetno složene vrste
rotacija.
Dvovisinski razboj
Dvovisinski razboj je jedna od najspektakularnijih
sprava u ženskoj sportskoj gimnastici. Ova sprava zahtjeva snagu, koordinaciju,
hrabrost sa bezbrojnim izmjenama hvatova i rotacija. Optimalna vježba je
okarakterizirana sa orginalnim kombinacijama različitih elemenata kao npr.
elementi koji imaju fazu puštanja i hvatanja sprave, pokreti iznad,
između i ispod pritki.
Kao što sam naziv kaže visina obje pritke je
različita: niža pritka je 165 centimetara a viša je 245 centimetara, razmak
između pritki može da iznosi do 180 centimetara. Vježba takmičarke završa
sigurnim doskokom sa sprave. Elementi su imenovani po znanim natjecateljima
koji su prvi izveli pojedine elemenate npr.: Delčev, Ginger, Tkačev, Komaneći,
Erceg, Kolman, Pegan itd.
Greda
Visina grede od vrha strunjače iznosi 125 centimetara.
Greda je duga 5 metara i široka samo 10 centimetara, te je obložena mekanim
materijalom. Vježba na gredi mora sadržavati umjetničke kombinacije, raznolike
akrobatske elemente, gimnastičke skokove, okrete, korake, elemente ravnoteže
tokom stajanja, sjedećeg i ležećeg položaja. Gimnastičarka mora koristiti
čitavu dužinu grede demonstrirajući elegantnost, gracioznost, fleksibilnost,
ritam, tempo, samopouzdanje, kontrolu i dr.
Izvedba serijskih akrobatskih elemenata može biti veoma spektakularna.
Maksimalno vrijeme za izvedbu vježbe iznosi 90 sekundi. Glavna karakteristika
vježbi na gredi je odlično razvijeni osjećaj za ravnotežu i velika moć koncentracije
prilikom izvedbe akrobatskih elemenata na izuzetno uskoj površini oslonca.
Vježba mora posjedovati akrobatsku seriju, ritmičku seriju, akrobatsko-ritmičku
seriju, skokove sa velikom amplitudom pokreta, okrete za 360 stepeni i više,
ali i na jednoj nozi kao i elemente grede.
Parter
Vježbe na parteru se izvode uz muzičku pratnju (samo za žene), kombinirane sa
plesnim pokretima i dijelovima koji sadrže različite okrete i akrobatske
elemente. Individualnost, orginalnost, zrelost, vladanje i umjetnički dojam su
ključni ili sastavni dijelovi za dobar rezultat.Vježba mora trajati između 70
i 90 sekundi.
 |
| DISCIPLINE U SPORTSKOJ GIMNASTICI |
|
 |
RASPORED U DVORANI PO DISCIPLINAMA |
|
|
SLIKE DIMENZIJA I IZGLEDA POJEDINIH DISCIPLINA MOŽETE VIDJETI NA OVOM LINKU :
http://gymnastics.isport.com/gymnastics-guides/gymnastics-equipment-dimensions
Poštovani
učenici sajt na kojem možete naći više informacija o gimnastičkim takmičenjima,
pravilima i dr.
NAKON
PROČITANOG MATERIJALA MOŽETE URADITI NEKE OD PONUĐENIH KOMPLEKSA VJEŽBI
OBLIKOVANJA!
ZA
POČETAK PRONAĐITE OVAJ LINK i uradite ponuđeni kompleks vježbi istezanja : www.youtube.com/watch?v=C5PplTNuTsU
DUŽINA
TRAJANJA JE INDIVIDUALNA - PRILAGODITE SVOJIM SPOSOBNOSTIMA
DJEVOJČICE
|
UTJECAJ
|
LINK
|
VRIJEME
|
1.
|
vježbe
za zagrijavanje
|
www.youtube.com/watch?v=zmufape8f_i
|
5-6
min
|
2.
|
vježbe
za leđa
|
www.youtube.com/watch?v=ds9jbwx8vf4
|
6 min
|
3.
|
vježbe za
sjedalne mišiće
|
www.youtube.com/watch?v=sdlnmik23pc
|
8-9 min
|
4.
|
vježbe za
stomak
|
www.youtube.com/watch?v=n9fztapzycq
|
10 min
|
5.
|
vježbe za
noge
|
www.youtube.com/watch?v=309kdoqqmxm
|
7-8 min
|
6.
|
vježbe za
ruke i grudi
|
www.youtube.com/watch?v=-dvllt_keuo
|
8-9 min
|
7.
|
vježbe
za istezanje
|
www.youtube.com/watch?v=dsmacvfgrjs
|
10 min
|
DJEČACI
Vježbe koje izvodite na stranici www.passion4profession.net
1.
|
knee push ups - hands as chest width
|
2.
|
muscle
exercises > chest exercises > burpees
|
3.
|
muscle
exercises > quadriceps exercises > jump burpees
|
4.
|
muscle
exercises > quadriceps exercises >lateral lunge
|
5.
|
muscle
exercises > quadriceps exercises > cat walk
|
6.
|
muscle
exercises > quadriceps exercises > jumping lunge
|
7.
|
muscle
exercises > abs exercises > crunch elbow towards knee –
alternated
|
DUŽINA TRAJANJA JE INDIVIDUALNA - PRILAGODITE SVOJIM
SPOSOBNOSTIMA
POŠTOVANI UČENICI/CE ZAPAMTITE KOMPLEKS VJEŽBI OBLIKOVANJA KOJI IZVODITE !
KOMPLEKS
VJEŽBI KOJI BUDETE URADILI PRIMIJENITI ĆEMO U NASTAVI NA NAREDNIM
ČASOVIMA.
UGODAN
RAD!
Hikmet M. (nastavnik)
